Bipolar bozukluk iki uçlu duygu bozukluğudur. Bipolar bozukluğu olanların ruh halleri, maniden depresyona kadar uzanan değişiklikler gösterir. Eskiden hastalık, manik depresif bozukluk veya manik depresyon olarak bilinirdi. Bu ruh hali oynamaları arasında, bipolar bozukluğu olan kişi normal ruh haline de sahip olabilir. “Manik” terimi aşırı hareketli, enerjik, konuşkan, umursamaz, güçlü bir dönemi tanımlar. Buna tamamen zıt olan ruh hali depresyon olarak tanımlanır ve üzüntü, ağlama, değersizlik hissi, enerji kaybı, haz kaybı, uyku problemleri bulunur. Bu hastalık tedavi edilmediği zaman intihara bile yol açabilir. Görülme sıklığı %2’dir. Genellikle 15-24 yaş arasında ortaya çıkar ve yaşam boyunca sürer.
Bipolar hastalık, çölyak hastalığı ve gluten
Şizofreninin aksine bu hastalıkla çölyak hastalığı ve gluten duyarlığı ilişkisi çok sonraları, ilk kez 2011 yılında araştırılmıştır.Hastalarda IgG AGA değerleri kontrol grubuna göre artmış bulunmuştur. IgA AGA ve tTGA’larda artış gözlenmemiştir (205).
Aynı çalışmacılar ertesi sene mani atağı ile hastaneye yatan 60 hastada bu antikorları araştırmışlardır. IgG IGA anlamlı artmış bulunurken çölyak hastalığının diğer antikorlarında yükselme görülmemiştir. AGA yüksek olan hastaların 6 aylık izlemlerinde, hastalıklarının ağırlaşarak yeniden hastaneye yatma olasılıkları yüksek bulunmuştur (206).
Çölyak hastalığında bipolar hastalık sıklığı %4 bulunmuştur (207). Literatürde bipolar hastalarda glutensiz diyet konusunda bilgi bulunmamaktadır.
Bipolar hastalık, inek sütü ve ekmek mayası
Bipolar hastalıkta inek sütü kazeinine karşı oluşmuş IgG antikorlarına da bakılmıştır ve istatistiksel olarak artmış bulunmuştur. Ayrıca manik atağın şiddeti ile antikorların seviyeleri arasında ilişki saptanmıştır. Hastalığın tedavisinde kullanılan lityum ve diğer ilaçlarla ve depresif grupta, hastalığın ağırlığı ile antikor seviyeleri arasında ilişki kurulamamıştır (208).
Bipolar hastalarda IgG ASCA da incelenmiştir. Birlikte süt proteinlerinden biri olan kazeine ve glutene karşı oluşmuş IgG antikorlarının da ölçüldüğü bir çalışmada, hasta grupta tüm antikorların anlamlı olarak yükseldiği saptanmıştır (209). Aynı çalışma aynı araştırmacılar tarafından şizofrenili hastalarda da yapılmış ve benzer sonuç alınmıştı (202).
Bipolar hastalık ve alerji
Bir araştırmada bipolar hastalıkla astım arasında ilişki bulunmuştur (210).
Öneri: Ek kitaptaki “Psikiyatrik hastalığı olanlara öneriler ″ kısmının okunması iyi olur.
205. Dickerson F, Stallings C, Origoni A, et al. Markers of gluten sensitivity and celiac disease in bipolar disorder. Bipolar Disord. 2011;13:52-8.
206. Dickerson F, Stallings C, Origoni A,et al. Markers of gluten sensitivity in acute mania: a longitudinal study. Psychiatry Res. 2012;196:68-71.
207. Saleem A, Connor HJ, Regan PO. Adult coeliac disease in Ireland: a case series. Ir J Med Sci. 2012;181:225-9.
208-219- Severance EG, Dupont D, Dickerson FB,et al. Immune activation by casein dietary antigens in bipolar disorder. Bipolar Disord. 2010;12:834-42.
209. Severance EG, Gressitt KL, Yang S, et al. Seroreactive marker for inflammatory bowel disease and associations with antibodies to dietary proteins in bipolar disorder. Bipolar Disord. 2014;16:230-4.
210. Lin TC, Lee CT, Lai TJ, Et al. Association of asthma and bipolar disorder: a nationwide population-based study in Taiwan. J Affect Disord. 2014;168:30-6.
