Bağışıklık Sisteminin, Doku Ve Organları

kemik iligi
Bu makaleyi sesli olarak dinleyebilirsiniz
Voiced by Amazon Polly

Bağışıklık sisteminin en önemli  dokusu kemik iliğidir. Kemik iliği, kemiklerin içinde yer alan süngerimsi bir dokudur. Bağışıklık sisteminde görev yapan hücreler, kemik iliğindeki kök hücrelerin farklılaşmasıyla gelişirler. Kemik iliğinde ayrıca oksijeni dokularımıza taşıyan alyuvarlar ve kanın pıhtılaşmasını sağlayan kan pulcukları da (trombositler) yapılır.

Kemik iliğinde yapılan öncül lenfositlerin bir bölümü timus adı verilen ve göğüs kemiğinin arkasında yerleşmiş olan bezde olgunlaşırlar. Timusta olgulaştıkları için bunlara T lenfosit adı verilir. Timus doğumdan itibaren gelişmeye başlar, ileri yaşlarda da küçülür.

Bağışıklık sisteminin diğer dokusu lenf bezleridir. Bunlar geniz eti  olarak da bilinirler. Yutağın ve burunun çevresinde yerleşmişlerdir. Ağızdan giren bakteri ve virüsleri yakalarlar. Bu bölgede bulunan ve bağışıklıkta önemli rol oynayan bir diğer dokular  bademciklerdir. Bunlar da ağızdan vücuda giren bakteri ve virüslere karşı engel oluştururlar. Lenf düğümleri  ise vücutta yaygın olarak bulunan oval şekilli etrafları kapsüllü dokulardır. Boyutları birkaç milimetreden başlar. Genelde 1 cm’den küçüktürler. Bazıları vücudun yüzeyine yakın olarak bulunur ve   kafa arkasında, çene altında, boyun, koltuk altı ve kasıkta yerleşmişlerdir. Derindeki lenf düğümleri ise göğüs ve karın boşluğunda bulunurlar ve çok sayıdadırlar.

Bağırsakların ve soluk borusunun içini döşeyen ve mukoza adı verilen dokuda lenfositler artmış olarak bulunur. Bu dokuya  “mucosa-associated lymphoid tissue″ ve kısaltılmış şekliyle MALT denir ve mukoza ilişkili lenfoid doku anlamını taşır. Bu doku, tükürük bezlerinde, tiroid bezinde , memede de bulunur. Buradaki B lenfositleri IgA sınıfı antikorları üretir ve bu antikorlar onların salgılarında bulunurlar. Lenfositler, ince bağırsağın ileum adı  verilen aşağı bölümünde yer yer yoğunlaşarak peyer plaklarını oluşturur. Peyer plakları, bağırsak içerisinde bulunan bakterilerin  kontrol altında tutulmasını sağlar.

Lenf damarları, akkan olarak bilinen lenf  sıvısını içerir ve bağışıklık siteminin hücre ve proteinlerini, vücudun bir yerinden diğer yerine taşırlar.

Bağışıklık sistemine ait organlardan biri  dalaktır. Dalağı çıkarılmış hastalarda bakterilere bağlı enfeksiyonlar sık oluşur. Dalak ayrıca yaşlanmış alyuvarların yıkıldığı bir organdır. Karaciğer ise doğal ve kazanılmış bağışıklıkta çok önemli görev yapan komplemanları üretir. Ayrıca anne karnındaki bebeğin kan hücrelerini üretir.

 Bağışıklık sistemi vücudumuzun en büyük ve karmaşık sistemidir.

Hülya Uzunismail hakkında 247 makale
43 yıl aktif olarak çalışmış, bunun yaklaşık son 25 yılını da, gıda-hastalık ilişkisini bulma uğraşına adamış bir iç hastalıkları ve gastroenteroloji uzmanı olarak derlediğim bilgi ve deneyimlerimi, hem doktorlar hem de hastalar için bir kitapta birleştirerek paylaşmak istedim.