|
Bu makaleyi sesli olarak dinleyebilirsiniz
 |
Her canlı kendini dış etkenlere karşı korur. İnsanda bu görevi üstlenen bağışıklık sistemi, çok gelişmiş, özel işlevleri olan hücre, doku ve organlardan oluşmuş ve gizi hala tam olarak çözülememiş bir sistemdir.
Bağışıklık sisteminin ana görevlerinden biri, vücuda giren, enfeksiyon ajanı adı verilen yabancı ve zararlı canlıları ortadan kaldırmak için onlara saldıran tepkiler (yanıtlar, reaksiyonlar ) oluşturmaktır. Enfeksiyon ajanları bakteri, virüs, parazit ve mantarlardır. Bağışıklık sistemi, kanser hücreleri, organ nakilleriyle vücuda giren yabancı hücreleri ve vücuda zararlı maddeleri de ortadan kaldırır.
Bağışıklık sisteminin diğer bir görevi ise, yabancı oldukları halde zararsız ve gıdalar gibi, bağırsak florası bakterileri gibi yararlı olanlara karşı oluşacak bağışıklık yanıtlarını baskı altında tutmaktır. Yani onları hoş görmek, onlara tepkisiz, yanıtsız kalmaktır. Buna oral tolerans denir. Gıdalar için olan toleransa gıda toleransı adı da verilir.
Bağışıklık sisteminin ilk görevi ise yabancıları tanıyabilmek için, kendi vücudunun yapılarını tanımak ve onlara karşı yanıtsız kalmaktır. Buna da self tolerans veya öz tolerans denir.
Bağışıklık yanıtlarına ve kendilerine karşı antikor oluşmasına neden olan canlı veya cansız tüm maddelere antijen denir.
Bağışıklık sisteminin istenmeyen, anormal yanıtları da olabilir. Bunlar alerjik ve otoimmün reaksiyonlardır.
Alerjik reaksiyonlar, diğer pek çok insanın bağışıklık sistemi tarafından, zararsız veya yararlı oldukları için hoş görülen yabancı antijenlere karşı oluşturulan aşırı bağışıklık yanıtlarıdır. Alerjik reaksiyonlara neden olan antijenlere alerjen denir.
Otoimmün reaksiyonlar, normalde olmaması gerekirken, bağışıklık sisteminin kendi vücudunun proteinlerine, hücre elemanlarına, hücrelerine ve dokularına karşı geliştirdiği, onlara saldıran, onları hasarlayan yanıtlardır.
Her iki anormal reaksiyon da vücuda zararlıdır.
Alerjik reaksiyonların neden olduğu hastalıklara alerjik hastalıklar denir.
Otoimmün reaksiyonların neden olduğu hastalıklara otoimmün hastalıklar adı verilir
