|
Bu makaleyi sesli olarak dinleyebilirsiniz
 |
Gıda duyarlılığı, günümüzdeki verilerin ışığında, IgG antikorlarına bağlı olarak gelişen istenmeyen gıda reaksiyonları şeklinde tanımlanabilir (bk., Kitap, s. 25-26 ). Aslında duyarlılık sözcüğü , bilimsel olarak diğer gıdalar için benimsenmese de, bazı tahılların proteini olan gluten için kabul edilmiş durumdadır. Uzun yıllar boyunca nörologlar ve psikiyatristler tarafından gluten duyarlılığı adı sık sık kullanılmıştır. Son 5-6 yıldır da tıp dünyası, glutene bağlı olarak gelişen, çok farklı klinik tablolara neden olabilen bir hastalığı kabul etmiş ve adına da çölyak dışı gluten duyarlılığı demiştir (bk., Kitap, s. 97-100). Bu hastaların yarısından fazlasında, glutenin içerdiği gliadine karşı oluşmuş antikorlardan (AGA) IgG miktarları artmıştır (61). Ayrıca küçük bir hasta grubunda da IgA AGA miktarları yüksek bulunmuştur. En güzel tarafı, bu hastaların glutensiz diyete geçince rahatlamalarıdır.
Uzun yıllardan beri, daha çok süt, gluten ve yumurta gibi sınırlı sayıda birkaç gıdaya karşı yükselmiş IgG, IgA ve IgM antikorları ile hastalıkların ilişkisi araştırılmış ama kesin bir sonuca varılamamıştır. Özellikle bu antikorların belirli miktarlarda sağlıklı kişilerde de bulunması (46), hastalıklardaki rollerinin tartışılmasına ve dışlanmasına neden olmuştur. Bu yüzyılın başından itibaren, incelenen gıda sayısı artırılıp, yüksek IgG antikor seviyesi olanlar diyetten uzaklaştırılınca, hastalıkların tedavisinde başarılı sonuçlar alınmaya başlanmıştır. Hatta bu çalışmaların ilki, bir kulak boğaz burun hastalıkları uzmanı tarafından, tedaviyle sonuç alınamayan geç gelişen alerjili, farklı yakınmaları olan 114 hastada yapılmıştır. Hastaların %71’inde %75’in üzerinde, %20’sinde de tam iyileşme saptanmıştır (47). Bu çalışmaların sayısı, bugün artık göz ardı edilemeyecek kadar fazla olup 10’a ulaşmıştır (48, 50-53, 57, 66, 67, 71).
Ülkemizde de ilk kez 2005 yılında, gıdalara özel IgG antikor miktarları, gıda duyarlılığı testi olarak ölçülmeye başlanmıştır. Daha sonraki yıllarda benzer testi uygulayanlar gıda intoleransı adını kullanmıştır. Hatta bu ikinci ad zaman içerisinde çok daha benimsenir hale gelmiştir. Aslında gıda intoleransı, tıp biliminde çok uzun yıllardan beri tamamen farklı mekanizmayla oluşan istenmeyen gıda reaksiyonlarına verilen addır. Bu konu, en iyi şekilde laktoz intoleransı örneği verilerek anlatılabilir. Laktoz intoleransında, ince bağırsaktaki, sütün şekeri olan laktozu sindiren ve emilebilen küçük parçalarına ayıran laktaz enzimi eksiktir. Bu nedenle süt içiminden veya muhallebi, sütlaç gibi gıdaların yenmesinden çoğunlukla 2-4 saat sonra, bulantı, karın ağrısı, şişkinlik, ishal gibi yakınmalar ortaya çıkar. Yoğurt ve peynirde laktoz intoleransı daha az gözlenir. Benzer mekanizmayla oluşan früktoz ve histamin intoleransları da vardır .
Okuduğunuz gibi intoleransı sindirim sistemiyle, duyarlılık bağışıklık sistemiyle ilişkilidir ve oluş mekanizmaları tamamen farklıdır. Çünkü antikorlar, bağışıklık sisteminin B lenfositler adındaki hücreleri tarafından üretilen ve bağışıklık reaksiyonlarında rol oynayan maddelerdir (bk., Kitap, s.16).
Günümüzde çok sayıda laboratuvarda veya aracı kurumda gıda intoleransı veya duyarlılığı testleri adları verilen farklı testler yapılmaktadır ve böylece hem testin adında hem de içeriğinde karmaşa yaşanmaktadır. O kadar ki, bazı laboratuvarlarda testin ilk sunuluşu, gıda duyarlılığı ile başlayıp ardından intoleransa dönüşmekte veya tersi olmaktadır. Ayrıca, bazıları damardan kan alarak (venöz kan) testi yaptıklarını, bazıları sadece parmak ucu kanıyla (kapiller kan) çalıştıklarını, bazıları gıdalara karşı oluşmuş IgG antikorlarının, bazıları IgG4 antikorlarının miktarına baktıklarını, bazıları lenfositlerle ilgili bir test yaptıklarını, bazıları gıdaların da içerisinde bulunduğu çok sayıda maddenin frekansına baktıklarını bildirmektedir.
IgG antikorlarının dört alt grubu bulunmaktadır. Bunlar IgG1, IgG2, IgG3 ve IgG4 olarak adlanırlar. IgG4 antikorunun alerjik reaksiyonların baskılanması ve tolerans gelişmesiyle ilişkisi vardır (75). Bu konu biraz daha geniş olarak bağışıklık şekilleri ve hücreleri başlığında anlatıldı. Bu nedenle alerji uzmanları gıdalara özel IgG4 testine bir tanı testi olarak karşı çıkarlar (76, 78) ve kanımca bu konuyu genelleyip tüm IgG antikorlarını ölçen IgG testini de yadsırlar.
Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum adlı kitabımda anlattığım IgG testinde, tüm IgG alt gruplarının toplamının miktarı ölçülmektedir. Son 25 yılını, gıda-hastalık ilişkisini bulmaya adayan bir iç hastalıkları uzmanı ve gastroenteroloğum. Bu sürenin ilk yarısında epece zorlandım, ama tesadüfen karşılaştığım IgG testinin klavuzluğunda yapılan gıda kısıtlamalarıyla, ilk hastamdan başlayarak hastalarımın çoğunda elde ettiğim iyi sonuçlarla çok etkilendim. Daha sonra Crohn’lu hastalarımda düzenlediğim bir çalışma ile (59) bu gıdaların hem hastalığın şiddetini hem de kan ve dışkıdaki ltihap göstergelerini artırdığını saptadım böylece bağırsaktaki iltihabı artırarak hastalığın şiddetini artırdıklarını anlamış oldum.
Öte yandan, literatürde IgG4 testine göre gıda kısıtlamasıyla iyileşme bildirilen iki çalışma vardır (49, 58). Bu iki testi karşılaştırmak amacıyla, ancak iki hastaya, aynı gün damardan alınan kanların serumlarında IgG testi yanında IgG4 testini de yaptırabildim. Birkaç gıdada benzerlik saptadım ama doğal olarak iki hastanın sonucuyla yorum yapılamaz. O iki hastanın da otoimmün hastalıkları vardı ve IgG testinde pozitif çıkan gıdaların diyetlerinden uzaklaştırınca rahatladılar. Ancak gıdaların yanında sularına özen göstermeleri, çok sıkı katkısız beslenme uygulamaları ve birinin mayt ve küf mücadelesi de yapması gerekti. Bu uygulamalar geniş bir şekilde kitabın V. bölümünde anlatıldı.
Kitap : Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri
46. Husby S, Oxelius VA, Teisner B, Jensenius JC, Svehag SE. Humoral immunity to dietary antigens in healthy adults. Occurrence, isotype and IgG subclass distribution of serum antibodies to protein antigens. Int Arch Allergy Appl Immunol. 1985; 77:416-22.
47. Dixon HS.Treatment of delayed food allergy based on specific immunoglobulin G RAST testing.Otolaryngol Head Neck Surg. 2000;123:48-54.
48. Atkinson W, Sheldon TA, Shaath N, Whorwell PJ. Food elimination based on IgG antibodies in irritable bowel syndrome: a randomised controlled trial. Gut. 2004;53:1459–1464.
49. Zar S, Mincher L, Benson MJ, Kumar D. Food-specific IgG4 antibody-guided exclusion diet improves symptoms and rectal compliance in irritable bowel syndrome. Scand J Gastroenterol. 2005 ;40:800-7.
50. Alpay K, Ertas M, Orhan EK, Ustay DK, Lieners C, et al. (2010) Diet restriction in migraine, based on IgG against foods: a clinical double-blind, randomised, cross-over trial. Cephalalgia. 2010;30:829-37.
51. Yang CM, Li YQ. The therapeutic effects of elimination allergic foods according to food-specific IgG antibodies in irritable bowel syndrome. Zhonghua Nei Ke Za Zhi. 2007; 46:641-3..
52. Guo H, Jiang T, Wang J, Chang Y, Guo H, Zhang W. The value of eliminating foods according to food specific immunoglobulin G antibodies in irritable bowel syndrome with diarrhea. J Int Med Res. 2012;40:204-10.
53. Aydinlar EI, Dikmen PY, Tiftikci A, Saruc M, Aksu M, et al. IgG-based elimination diet in migraine plus irritable bowel syndrome. Headache. 2013;53:514-25.
57. Bentz S, hausmann M, Piberer H. Et al. Clinical relevance of IgG antibodies against food antigens in Crohn’s disese. A doble-blind cross-over diet intervention study. Digestion, 2010; 81:252-64
58. Rajendran N, Kumar D.Food-specific IgG4-guided exclusion diets improve symptoms in Crohn’s disease: a pilot study. Colorectal Dis. 2011;13:1009-13.
59. Uzunismail H, Cengız M, Uzun H, Ozbakir F. et al. The effects of provocation by foods with raised IgG antibodies and additives on the course of Crohn’s disease. Turk J Gastroenterol. 2012 ;23:19-27.
61. Volta U, Tovoli F, Cicola R, et al. Serological tests in gluten sensitivity (nonceliac gluten intolerance).J Clin Gastroenterol. 2012;46:680-5.
66. Ou-Yang WX, You JY, Duan BP, Chen CB Application of food allergens specific IgG antibody detection in chronic diarrhea in children. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi. 2008; 10:21-4.
67. Arroyave Hernández CM, Echavarría Pinto M, Hernández Montiel HL.Food allergy mediated by IgG antibodies associated with migraine in adults. Rev Alerg Mex. 2007;54:162-8.
71. Virdee K, Musset J, Baral M, Cronin C, Langland J. Glob Adv Health Med. 2015;4:62-6. Food-specific IgG Antibody-guided Elimination Diets Followed by Resolution of Asthma Symptoms and Reduction in Pharmacological Interventions in Two Patients: A Case Report.
75. Vidarsson G, Dekkers G, Rispens T. IgG subclasses and allotypes: from structure to effector functions. Front Immunol. 2014, 20;5:520.
76. Stapel SO, Asero R, Ballmer-Weber BK, et al. Testing for IgG4 against foods is not recommended as a diagnostic tool: EAACI Task Force Report. Allergy. 2008;63:793-6.
78. Boyce JA, Assa’ad A, Burks AW, et al. Guidelines for the diagnosis and management of food allergy in the United States: summary of the NIAID-sponsored expert panel report. J Allergy Clin Immunol. 2010;126(6):1105-18.
