Uterus adı verilen, dölyatağının (rahim) içini örten dokuya endometrium denir. Bu doku hamilelikte bebeğin yerleşip büyümesini sağlar. Diğer zamanlarda aylık periyotlarda önce kalınlaşır ve adet kanamasında dökülür. Endometrioziste endometrium, rahim dışındaki organlarda veya yerlerde bulunur. Bunlar da adet ritmine uyarak her ay önce kalınlaşır, sonra da kanayarak dökülür. Endometrium en sık yumurtalıklara yerleşir. Ama karın içindeki diğer organlara, karın zarına yerleşebilir. Kanama nedeniyle çikolata kistleri oluşur. Bulunduğu yerde yapışıklıklar yapar. Kısırlık nedenidir. Hastalarda şiddetli ağrılar olur. Çok zor bir hastalıktır. Bu hastalıkta kadınlık hormonlarından östrojen önemli rol oynar çünkü normalde her adet kanamasından sonra endometriumun yeniden oluşmasını bu hormon sağlar.
Endometriozis ve mast hücreleri
1990’lı yılların sonundan itibaren endometrioziste mast hücreleri üzerinde durulmaya başlanmıştır. Çalışmalarda hem sayıca çok artmış hem de granüllerindeki maddeleri boşaltmış mast hücreleri gösterilmiştir (24). Yeni yapılmış bir çalışmada, östrojenin mast hücrelerini uyararak hastalığa neden olduğu anlaşılmıştır (25). O çalışmayı yapanlar tarafından , ayrıca mast hücre stabilizörlerinden birisinin etkisi de araştırılmış, ve o ilacın, deneysel endometriozisi hafiflettiği saptanmıştır (26).
Endometriozis ve çölyak hastalığı
Çölyak hastalarında bu hastalığın riskinin arttığı saptanmıştır (27). Bir çalışmada endometriozise bağlı ağrıları olan 207 hastanın %75’inin yakınmalarında, 12 aylık glutensiz diyet sonrasında çok anlamlı azalma bildirilmiştir (28). Yeni yayınlanan bir olguda ise önce kısırlık bulunan endometriosizli bir hastada daha sonra çölyak hastalığı saptanması ve uygulanan glutensiz diyet sonucu bebeğinin olması anlatılmıştır (29).
Bazı kadınlar çok şiddetli adet sancıları çekerler. Sakın bunda da mast hücrelerin rolü olmasın? O devrelerde mast hücrelerini stabilize eden ilaçların yardımı olabilir.
Öneriler: Bu çok zor ve ağrılı hastalıkta önce kitabın V. bölümünün kişisel öneriler kısmındaki B planı uygulanabilir. Sonuç alınamadığında, gene aynı bölümdeki genel önerilere uyulması yanında A ve C planlarının uygulanması yararlı olabilir.
Kitap: Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri.
