Tükürük ve gözyaşı bezlerinin tutulması sonucu ağız ve göz kuruluğuyla seyreden bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalığa sıklıkla diğer otoimmün hastalıklar eklenir. Bunların bazıları romatoid artrit, lupus, skleroderma, primer biliyer siroz ve vaskülittir. Yazılan hastalıkların hepsi önemli hastalıklardır.
Bazı hastalıklarda IgG4 antikorları yüksektir ve bunların arasında Sjögren sendromu da bulunur (47). Aslında bu grup hastalığa giren, Sjögren sendromunun bir şekli olan Mikulicz hastalığıdır. Mikulicz hastalığında tükürük bezlerinde şişme vardır.
Sjögren sendromu ve mast hücreler
Sjögren sendromunda tükürük bezinin histopatolojik incelemesinde, fibroz ve yağ dokusunun artmasıyla mast hücrelerinin sayısı arasında ilişki bulunmuştur ve hastalıktaki değişiklikleri mast hücreleri sağlıyor izlenimi alınmıştır (48).
Sjögren sendromu ve çölyak hastalığı
Literatürde, bu hastalıkla çölyak hastalığı birlikteliğini bildiren olgu sunumları bulunmaktadır ve genellikle bunlara üçüncü bir otoimmün hastalık eşlik etmektedir. Sjögren sendromlu hastalarda çölyak hastalığı sıklığı %4.5 (49) ve 14.7 (50) olarak bildirilmektedir. Yüksek oran veren ikinci çalışmada tüm Sjögren sendromlu hastalara ince bağırsak biyopsisi yapılmıştır. Bir çalışmada, bağırsak mukozasına gluten verilerek yapılan teste 20 hastanın beşinde değişiklikler saptanmıştır. Bunların birinde çölyak hastalığı bulunmuştur (51).
Sjögren sendromu ve inek sütü
Aynı çalışmacıların yaptığı benzer araştırmada, Sjögren sendromu hastaların %38’inde inek sütü proteinleri ile de değişiklikler oluşmuştur (52).
Öneriler: Birlikte diğer önemli otoimmün hastalıkları olanların, mast hücrelerinin uyarılmasını azaltmak amacıyla, kitabın V. bölümündeki genel önerilere uymaları yararlı olur. Birlikte bir başka otoimmün hastalığı olanlar, bulunan
hastalığa ait önerilerden yararlanmalıdır.
Kitap: Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri.
47. Himi T, Takano K, Yamamoto M, Naishiro Y, Takahashi H. A novel concept of Mkulicz’s disease as IgG4-related disease. Auris Nasus Larynx. 2012;39:9-17.
48. Skopouli FN, Li L, Boumba D, Stefanaki S, Hanel K, Moutsopoulos HM, Krilis SA. Association of mast cells with fibrosis and fatty infiltration in the minor salivary glands of patients with Sjögren’s syndrome. Clin Exp Rheumatol. 1998 ;16:63-5.
49. Szodoray P, Barta Z, Lakos G, Szakáll S, Zeher M. Coeliac disease in Sjögren’s syndrome–a study of 111 Hungarian patients. Rheumatol Int. 2004;24:278-82.
50. Iltanen S, Collin P, Korpela M,et al. Celiac disease and markers of celiac disease latency in patients with primary Sjögren’ssyndrome. Am J Gastroenterol. 1999;94:1042-6.
51. Lidén M, Kristjánsson G, Valtýsdóttir S, Hällgren R. Gluten sensitivity in patients with primary Sjögren’s syndrome. Scand J Gastroenterol. 2007;42:962-7.
52. Lidén M, Kristjánsson G, Valtysdottir S, Venge P, Hällgren R. Cow’s milk protein sensitivity assessed by the mucosal patch technique is related to irritable bowel syndrome in patients with primary Sjögren’s syndrome. Clin Exp Allergy. 2008;38:929-35.
