Epilepside ne zaman geleceği bilinmeyen, belirli bir süreyle sınırlı nöbetler şeklinde ortaya çıkan bilinç, hareket, duygu ve algılama bozuklukları vardır. Hastalığın nedeni beyin hücrelerinin geçici olarak anormal uyarılmasıdır. Genelde bilinen tablo, bilinç bulanıklığı veya kaybıyla birlikte istemsiz hareketlerin oluşmasıdır. Uyarılma beyinde bir bölgeye sınırlı olursa, bilinç kaybı olmaz ve parsiyel epilepsi adını alır.
Çölyak hastalığı ve Epilepsi
Çölyak hastalığı ve epilepsi ilişkisi (bk., kitap, s.186), çölyak hastalarında epilepsinin artmış olduğunun gözlenmesi üzerine kurulmuştur (41- 45). Çölyak hastalığı ile ilişki kurulan parsiyel epilepsilerdir. Ek olarak beyinde kireçlenme (kalsifikasyon) olan epilepsili olgularda da çölyak hastalığı sıklığı artmıştır. Bu durumda hem parsiyel epilepsi hem de beyinde kireçlenme olduğunda çölyak hastalığı üzerinde ısrarla durulmalıdır. Ayrıca inceleme için hastalarda çölyak hastalığına uyan yakınmaların olması da beklenmemelidir. Literatürdeki olgular hep çölyak hastalığı ve epilepsiyle ilişkilidir. Ancak çok yeni olarak 2 yaşında, ilaçlara dirençli epilepsisi ve çölyak dışı gluten duyarlılığı olan bir çocuk bildirilmiştir (51). Bu durumda sadece çölyak hastalığının değil, IgA veya IgG AGA pozitifliğinin de glutensiz diyete geçilmesi için yeterli olduğu yazılabilir. Epilepsili hastalarda çölyak hastalığı araştıran yukarıdaki çalışmalardan birinde AGA IgA pozitifliği %19.5 olarak bulunmuştur (44). Yazarları arasında çok uzun yıllardan beri gluten ve nörolojik hastalıklar konusunda çalışan Hadjivassiliou’nun da bulunduğu derlemede, glutensiz diyetin %53 epilepsi hastasında atakların sıklığını, antiepileptik ilaç dozunu ve hatta gereksinimini azalttığı bildirilmektedir (c).
Epilepside, diğer gıdalardan sütle ilgili çalışma çok az sayıdadır. Üç epilepsili çocuğa ilaç verilmemiş, yerine süt kısıtlaması yapılmıştır ve bazı düzelmeler gözlenmiştir. Çalışmayı yapanlar hiç olmazsa bir grup epilepsiyi gıdaların başlatabileceğini ileri sürmüştür (52). 9 yaşındaki bir çocukta da sütü kesince iyileşme bildirilmiş ve doktorları gıda alerjisinin bazı çocuk epilepsilerinde rol oynayabileceğini belirtmiştir (53). Aslında epilepside diyet uygulaması, 1920’li yıllara uzanmaktadır. Ketojenik diyet adı verilen bir diyet, epilepsi ilaçlarının olmadığı devrede ortaya atılmıştır. Bu diyette karbonhidrat ve protein çok az bulunur, enerji gereksiniminin büyük bir bölümü yağlarla karşılanır. Uygulaması çok zor bir diyet olmasına karşın son yıllarda, ilaçlarla yanıt alınamayan olgularda başarılı olduğunu gösteren 2 çalışma yayınlanmıştır (54, 55).
Son yıllarda, mast hücreleriyle epilepsi ilişkisi üzerinde durulmaktadır (1, 6, 61). Epilepsiyle alerjik hastalıkların ilişkisini araştıran çalışmaların birinde, epilepsili çocuklarda inek sütü alerjisi ve astım hastalığının istatistiksel olarak artmış olduğu (62), diğerinde de alerjik çocukların yaşamlarında epilepsi gelişme riskinin daha fazla olduğu saptanmıştır (63).
Öneriler: Epilepside hastaların %30-40’ı uygulanan tedavilere yanıt vermez (220). Bu durumda, hastaların veya ailelerinin önce kitabın epilepsi bölümünü ve burada yazılmış olan “Nörolojik hastalığı olanlara öneriler ″ kısmını okumaları iyi olur.
Kitap: Artık Hastalığımla Baş edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri.
42. Labate A, Gambardella A, Messina D, et al. Silent celiac disease in patients with childhood localization-related epilepsies. Epilepsia. 2001 42:1153-5.
43. Işıkay S, Kocamaz H. Prevalence of celiac disease in children with idiopathic epilepsy in southeast Turkey. Pediatr Neurol. 2014; 50:479-81
44. Ranua J, Luoma K, Auvinen A, et al. Celiac disease-related antibodies in an epilepsy cohort and matched reference population. Epilepsy Behav. 2005; 6:388-92.
45. Gobbi G, Bouquet F, Greco L, et al. Coeliac disease, epilepsy, and cerebral calcifications. The Italian Working Group on Coeliac Disease and Epilepsy.Lancet. 1992; 340(8817):439-43.
51. Bruni O, Dosi C, Luchetti A, Et al. An unusual case of drug-resistant epilepsy in a child with non-celiac gluten sensitivity. J Seizure. 2014;23:674-6.
52. Pelliccia A, Lucarelli S, Frediani T, et al. Partial cryptogenetic epilepsy and food allergy/intolerance. A causal or a chance relationship? Reflections on three clinical cases. Minerva Pediatr. 1999; 51:153-7.
53. Frediani T, Pelliccia A, Aprile A, Ferri E, Lucarelli S. Partial idiopathic epilepsy: recovery after allergen-free diet. Pediatr Med Chir. 2004;26:196-7.
54. Neal EG, Chaffe H, Schwartz RH, Lawson MS, Edwards N,et al. The ketogenic diet for the treatment of childhood epilepsy: a randomised controlled trial. Lancet Neurol.2008; 7:500-6.
55. Ketogenic Diet Study Group of the Subspecialty Group of Neurology, the Society of Pediatrics, Chinese Medical Association. Prospective multicenter study on long-term ketogenic diet therapy for intractable childhood epilepsy. Zhonghua Er Ke Za Zhi. 2013;51:276-82.
60. Choi J, Koh S, Role of brain inflammation in epileptogenesis. Yonsei Med J. 2008; 49:1-18.
61. Skaper SD, Facci L, Giusti P. Mast cells, glia and neuroinflammation: partners in crime? Immunology. 2014;141:314-27.
62. Frediani T, Lucarelli S, Pelliccia A, et al. Allergy and childhood epilepsy: a close relationship? Acta Neurol Scand. 2001; 104:349-52.
63. Silverberg JI, Joks R, Durkin HG. Allergic disease is associated with epilepsy in childhood: a US population-based study. Allergy. 2014;69:95-103.
220. Laxer KD, Trinka E, Hirsch LJ, et al. The consequences of refractory epilepsy and its treatment. Epilepsy Behav. 2014 Aug;37:59-70.
c.Julian T, Hadjivassiliou M, Zis P. Gluten sensitivity and epilepsy: a systematic review.
J Neurol. 2018 Aug 23.
