Kontakt dermatit, derinin bazı maddelerle teması sonucu oluşan değişikliklere denir. Temizlik işiyle uğraşanlar, mutfak işlerinde çalışanlar, hemşireler, kuaförler, inşaat işçileri ve metal endüstrisinde çalışanlarda kontakt dermatit sık görülür. Aslında kontakt dermatit büyük bir grupta tahrişe bağlıdır ve ancak %20’si alerjik reaksiyon sonucu oluşur. Alerjik kontakt dermatit geç gelişen (tip IV) alerjik reaksiyona örnektir. Deri, kırmızı, kaşıntılı, iltihaplı ve kabarcıklı bir hal alır ve çoğu hastada birkaç haftada kaybolur. Alerjen ile temas devam ettikçe deride pullanma, kabalaşma, çatlaklar ve renk değişikliği oluşur. Değişiklikler genellikle temas yerinde en belirgindir ama derinin diğer bölgelerinde de bulunabilir. Nedenlerin başında bazı bitkiler, nikel, krom, cıva gibi metaller, kozmetikler, saç boyaları, lateks, deriye sürülen ilaçlar gelir. Nikel alerjisi ve lateks alerjisi sık gözlenen kontakt dermatit nedenleridir (bk., Kitap, s.109-110).
Hemşirelerde de kontakt dermatit sık gözlenir. Bir yandan sık el yıkamaya bağlı tahriş, bir yandan kullandıkları eldivenlerdeki latekse bağlı alerjik kontakt dermatitler onları çok rahatsız eder. Ek olarak solunumla ilgili alerjik reaksiyonlar da sık gözlenir. Eldivenlerin içindeki pudralar, solunum problemlerine ve hatta anafilaksiye neden olabilir. Ayrıca tıbbi aletlerin temizlenmesinde kullanılan malzeme de soluk borularını hassaslaştırarak astıma benzer tablolar yaratabilir.
Çok ilginç olarak kontakt dermatit, özellikle yaşlı hastaların bakıldığı bölümlerde çalışan hemşirelerde, alerjenin havadan alınması ile gelişebilir. İlaçlarını yutamayan yaşlı hastalara, ilaçlar ezilerek verilir. İşte havaya karışan ilaç antijenleri bu reaksiyona neden olabilir (32). Literatürde şimdiye kadar tek olgu sunumları şeklinde veya gruplar halinde bildirilmiş 35 hava yoluyla oluşan kontakt dermatit olgusu bildirilmiştir.
Kontakt dermatit kuaförlerde de sık görülür. Bu konuda yapılan bir çalışmada, kuaförlerdeki kontakt dermatitin ancak %20’sinin tahrişe bağlı, büyük bir bölümünün ise alerjik olduğu saptanmıştır. Alerji nedeni olarak, kullandıkları maddeler ön sırada yer almaktadır (33).
Kitap: Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri.
32. Landeck L, Skudlik C, John SM. Airborne contact dermatitis to tetrazepam in geriatric nurses–a report of 10 cases. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2012;26:680-4.
33. Lyons G, Roberts H, Palmer A, Matheson M, Nixon R. Hairdressers presenting to an occupational dermatology clinic in Melbourne, Australia. Contact Dermatitis. 2013;68:300-6.
