Alerjik reaksiyonlar bağışıklık sisteminin anormal yanıtlarından biridir. Gıda alerjileri; gıda ve gıda katkılarının bağışıklık sistemi yoluyla oluşturduğu istenmeyen reaksiyonlardır. En sık alerji yapan gıdalar, çocuklarda inek sütü, yumurta, yerfıstığı, buğday ve soya, erişkinlerde yerfıstığı, fındık, balık, midye ve diğer kabuklu deniz ürünleridir ancak her gıda ve katkı maddesi alerji yapabilir (bk., Kitap, s. 107-108).
Çocuklarda, IgE-aracılı alerjiye bağlı yakınmaları araştıran İsveç’te yapılmış bir çalışmada, en sık gözlenen bulgular olarak, hastaların %59’unda ürtiker, %30’unda anjioödem bildirilmiştir. Sindirim sistemi ile ilgili yakınmalar hastaların %26’sında, solunum sistemiyle ilgili yakınmalar %25’inde, saptanmıştır. %4.7 olguda ise yer fıstığı, balık, süt, yumurta, buğday ve karidesle oluşan anafilaksi tablosu oluşmuştur (3). Görüldüğü gibi gıda alerjilerinde, sindirim sistemiyle ilgili yakınmalar, nerdeyse solunum sistemiyle ilgili olanlarla eşit sıklıkta gelişmiş ve en fazla da deriyle ilgili belirtiler ortaya çıkmıştır.
Kitap: Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum ( Mast Hücrelerinin Gizi), Nobel Tıp Kitabevleri.
3. Ferrari GG, Eng PA. IgE-mediated food allergies in Swiss infants and children. Swiss Med Wkly. 2011 12;141:w13269.
Gıda alerjilerinde alerjenin bulunması
IgE-aracılı alerjiye neden olan gıdaları bulmak için, kitabın V. bölümündeki kişiye özel önerilerden A planı uygulanmalı, bulunan gıdaların gerçekten alerjiye neden olup olmadığını doğrulayan, provokasyon testi ise mutlaka doktor gözetiminde ve hastane ortamında yapılmalıdır. Geç gelişen alerjiye neden olan gıdaları saptamak amacıyla kullanılan deri yama testi (4) bazı bilimsel çalışmalar ve gelişmiş alerji merkezleri dışında dünyada ve ülkemizde uygulanmamaktadır. Bunun yanında bir grup gıda, IgE dışındaki örneğin IgG veya diğer antikorlara bağlı olarak mast hücrelerini uyarıp yakınmalar oluşturabilmektedir. Bu konu tüm doktorlarca henüz tam benimsenmediği için, kitapta gıda duyarlılığı olarak anlatılmıştır ama bazı yazarlarca alerjiler arasına alınmaktadır (10/I). A planıyla sonuç alınamayan gıda alerjili olgularda, yakınmalara neden olan gıdaların büyük bir bölümü , V. bölümdeki kişisel önerilerden C planıyla bulunabilir. Kısa bir kısıtlama devresinden sonra bulunan gıdaların yakınmaların nedeni olup olmadığı, D planıyla da doğrulanmalıdır.
4. Levy SA, Dortas Junior SD, Pires AH, et al. Atopy patch test (APT) in the diagnosis of food allergy in children with atopic dermatitis. An Bras Dermatol. 2012;87:724-8.
