Takayasu arteriti, aort damarını ve onun ana dallarını tutar. Genç kadınlarda daha sık görülür. Bir otoimmün hastalıktır. Başlangıçtaki iltihap devresinde, uzun bir süre halsizlik, çabuk yorulma, hafif ateş, kilo kaybı ve kansızlık gibi genel yakınmalar vardır. Bu devrede iltihabı gösteren laboratuvar bulgularının dışında herhangi bir değişiklik saptanmaz. O nedenle de tanısı, daha geç ortaya çıkan, büyük damarların darlıklarına ait bulgular oluşunca konur. Örneğin bir adı da nabızsızlık hastalığı olan bu hastalıkta kol veya bacak damarlarında nabzın alınamaması, hasta damarın beslediği kol ve bacaklarda çabuk yorulma, Raynaud fenomeni, tutulan diğer damarlara bağlı olarak baş dönmesi, bayılma, tansiyon yükselmesi, böbrek yetmezliği, karın ağrıları, enfarktüs ve kalp krizi gibi çok çeşitli
yakınmalar ve hastalıklar oluşabilir.
Takayasu arteriti ve çölyak hastalığı
Literatürde Takayasu arteriti ve çölyak hastalığı birlikteliği olan sekiz hasta bildirimi bulunmaktadır. Bunlardan üçü tek bir yazıda anlatılmıştır (69). Çölyak hastalığı tanıları, vaskülit tanılarından sonra konmuş, yaşları 12, 30 ve 54 olan hastaların glutensiz diyete yanıtları konusunda bilgi bulunamamıştır. Hastaların yaşlarını yazma nedenim çocuklarda da görülebildiğini bildirmek içindir. Bu hastalarda glutensiz diyetin etkisi konusunda bilgi olmaması çok doğaldır. Tanısı ancak darlıklar geliştikten sonra konan bu hastalıkta, o darlıkların geçmesi beklenemez, ancak ilerlemesi önlenir. Bu da uzun zaman içerisinde anlaşılır.
Diğer gıdalarla ilgili bilgi bulunamamıştır. Mayayla ilgili bir çalışma ülkemizde yapılmıştır ve Takayasu arteritinde ASCA pozitifliği %16 saptanmıştır (70).
Not: Vaskülitler başlığında yazılmış olan “Vaskülitli hastalara öneriler″ bölümünün okunması yararlı
olabilir.
69. Di Benedetto N, Muñoz SA, Albertón V, et al . Celiac disease in 3 patients with Takayasu’s arteritis .Reumatol Clin. 2011;7:255-7
70. Ozbakir F, Ugurlu S, Celik AF, Seyahi E. Anti-Saccharomyces cerevisiae (ASCA) and anti-neutrophil cytoplasmic (ANCA) antibodies are not increased in Takayasu arteritis. Acta Reumatol Port. 2011;36:20-3.
