Kalbin dışını saran 2 duvarlı bir kese olan perikardın eozinofilik iltihabıdır. Akut, kronik veya tekrarlayan perikarditler vardır. Akut perikarditte perikart yaprakları arasına sıvı toplanır. Nedenleri olarak virüsler, bakteriler, tüberküloz, mantarlar, parazitler, otoimmün hastalıklar, enfarktüs, kalp yetmezliği, maliğniteler, göğüs yaralanmaları, ilaçlar, tiroit bezinin az çalışması, Churg-Strauss sendromu ve hipereozinofilik sendrom (bk., Kitap, s.116-118) sayılabilir. Bir grubunda da neden bulunamaz. Bunlara idiyopatik perikardit denir.
Hastalarda göğüs kemiğinin arkasında veya kalbin üzerinde ağrı, balgamın eşlik etmediği öksürük, nefes darlığı, çarpıntı hissi vardır. Ateş ve halsizlik bulunabilir. Tanısı kolaydır. Kalp muayene bulguları, EKG, ekokardiyografi, MR tanıya yardımcı olur. Bu hastaların perikartlarından kolayca sıvıyı alıp incelemek mümkündür.
Bazen perikarda sıvı çok kısa zamanda ve fazla miktarda toplanır. Kalp tamponadı denen bu durum, perikartta basıncın artması sonucu kalbin genişlemesini engeller ve kalp kanla dolamaz. Bu hastalarda göğüste rahatsızlık hissi, nefes darlığı, hızlı nefes alınması, yatamamak, öksürük ve yutma güçlüğü olur. Yutma güçlüğü büyüyen kalbin, komşusu olan yemek borusuna baskı yapmasına bağlıdır. Hastalarda kalp kaynaklı şok gelişebilir. Bu durumda perikart sıvısını boşaltmak hayat kurtarıcı bir uygulamadır.
Eğer perikardit 3 aydan uzun sürerse kronik perikardit adını alır. Kalp zarı sertleşir, kalsiyum birikebilir, buna kireçlenme denir ve kalbin kanla rahatça dolması engellenir. Kronik perikarditte göğüs ağrısı, çarpıntı ve halsizlik vardır. Bu hastalarda ameliyatla kalp zarı soyulur.
Literatürde çok sayıda akut ve kronik eozinofilik perikarditli hastalara ait olgu sunumu bulunmaktadır. Kalp tamponadı bile bildirilmiştir. Bazılarında miyokart da hasta bulunmuştur. Buna eozinofilik perimiyokardit denilmektedir. Bazılarında akciğer zarında sıvı bulunması tabloya eklenir. Eozinofilik perikarditle birlikte bildirilen hastalıklar arasında Churg-Strauss sendromu ve hipereozinofilik sendrom (bk., Kitap, s.116-118) başta gelmektedir (74). Diğerleri eozinofilik pnömoni, astım, eozinofilik fasiit, eozinofilik safra kesesi iltihabı, sistemik skleroz, multipl sklerozdur. Son ikisi otoimmün hastalıklardır. İlaç kullanımı sonucu gelişen perimiyokardit olguları vardır. Bu hastaların büyük bir grubunda kan eozinofilleri artmıştır. IgE ile ilgili bir olgu sunumu bulunmaktadır. O da Churg-Strauss sendromlu hastalardan birine aittir. Zaten o hastaların bir grubunda IgE seviyesi yüksek bulunur. Bildirilen olgularda alerji testleri ile ilgili bilgi bulunamamıştır.
Öneriler
Kitabın V. bölümündeki genel öneriler yanında kişiye özel önerilerden A ve C planlarına uyulması, bu hastaların tedavisine yardımcı olabilir. Ev içi havası alerjenlerini daha etkin bir şekilde uzaklaştırmak için deri prik ve/veya IgE testlerinin yapılması iyi olur. D planı uygulanmamalıdır.
Kitap: Artık Hastalığımla Baş Edebiliyorum (Mast Hücrelerinin Gizi). Nobel Tıp Kitabevleri.
74. Agard C, Rendu E, Leguern V,et al. Churg-Strauss syndrome revealed by granulomatous acute pericarditis: two case reports and areview of the literature. Semin Arthritis Rheum. 2007;36:386-91.
